مروری بر گیاه سداب graveolens L. Ruta، کاربرد آن در طب سنتی و یافته‌های تحقیقات نوین

بر طبق مدارک موجود، گیاه سداب از کهن‌ترین گیاهان مورد استفاده در طب سنتی ایران و ملل مختلف بوده و برای درمان بسیاری از بیماری‌ها کاربرد داشته است. در حال حاضر نیز به علت اثرات جالب و گاه منحصر به فرد آن هنوز در میان اقوام مختلف جهان به مصرف می رسد. تاکنون برخی از کارآیی‌های این گیاه به عنوان ضدالتهاب، ضدسرطان، ضدآریتمی و فشارخون، ضدمیکروب، قارچ و انگل، کاهنده برخی از فعالیت‌های سیستم عصبی و ضدبارداری و سقط کننده جنین در تحقیقات آزمایشگاهی و بالینی متعددی به تایید رسیده است ولی هنوز به بسیاری ازخواص درمانی ارزشمند سداب که در طب سنتی بر آن تاکید شده، پرداخته نشده است. این گیاه از نظر ترکیبات شیمیایی بسیار پیچیده و پر تعداد است و شاید به همین دلیل هنوز ترکیب یا ترکیبات شیمیایی موثر و مکانیسم دقیق این اثرات نیز ناشناخته باقی‌ مانده است. از طرف دیگر با وجود شواهدی مبنی بر سمی بودن این گیاه و بروز اثرات جانبی، هنوز مطالعه سم‌شناسی دقیق و جامعی در این مورد در دسترس نیست و در مورد راه‌های مقابله با این اثرات جانبی نیز هیچ مطالعه ای انجام نشده است . این مقاله مروری که کاربرد های سنتی سداب و نتایج تحقیقات جدید در این زمینه را بررسی کرده است، می‌تواند زمینه‌های پژوهشی ارزشمندی را فراروی محققان قرار دهد تا با استفاده از تجارب ارزنده پیشینیان و نتایج موجود از تحقیقات نوین، ابهامات موجود در کاربرد این گیاه برطرف شده و بتوان از اثرات مفید و گسترده این گیاه در بهداشت و درمان بهره جست.